پارچه شانتون از انواع پارچه های بسیار پر کاربرد در دنیای طراحی لباس می‌باشد. این پارچه مختص کشور چین بوده و در ابتدا، با استفاده از الیاف ضخیم ابریشم تولید می‌شده است. نام این پارچه برگرفته از خاستگاه آن، یعنی استان شانتونگ (Shantung) چین می‌باشد. این پارچه، بافتی درشت و سطحی ناصاف دارد. شانتون با گذر از پیچ و خم های بسیار توانسته امروزه به یکی از پرکاربردترین و محبوب ترین پارچه های جهان تبدیل می‌شود. در حال حاضر امروزه آنرا با استفاده از الیاف های مختلف نظیر ریون، نایلون، پلی استر و پنبه تولید می‌کنند.
نوع الیاف بکار گرفته شده در تولید این پارچه باعث شده انواع مختلفی از آن در بازار عرضه شود. انواع مختلف شانتون، ویژگی های مختلفی نیز دارند. برخی از انواع آنها بسیار ظریف بوده، بطوری که از آن ها برای دوختنِ لباس عروس استفاده می‌کنند؛ اما برخی دیگر ضخیم و زبرند و برای دوختن لباس هایی مانند مانتو و دوختن وسایل منزل از آن ها استفاده می‌شود. عموما از انواع شانتون هایی که در ایران فروخته می‌شود با عناوین کره‌ای، ترک، تایوانی، نخی و کرپ شانتون هستند.
تولید پارچه شانتون ابریشمی
همانطور که اشاره شد پارچه شانتون ابتدا بوسیله الیاف ضخیم ابریشم تولید می‌شده است. البته امروزه نیز شانتون ابریشمی همچنان ساخته می‌شود. همانطور که می‌دانید نخ ابریشم از کرم ابریشم به دست می‌آید. کرم های ابریشم برای تولید فیبرهای طبیعی از برگ توت تغذیه می‌کنند. این کرم ها هنگامی که وارد مرحلۀ شفیرگی می‌شود، نوعی پروتئینی به نام سراسین (Sericin) ترشح می‌کند. این پروتئین وظیفه محافظت از پیله را دارد به همین منظور دور تا دور آن را در بر می‌گیرد.
رایجترین راه فراوری کرم ابریشم به این صورت می‌باشد که ابتدا، شفیره را در آب گرم، سپس در داخل آب سرد فرو می‌کنند. از این طریق پروتئین صمغ مانند روی آن جدا می‌شود. سپس تار ابریشمی را تصفیه و فرآوری می‌کنند تا آماده تبدیل به الیاف ابریشمی شود. با توجه به نوع تغذیه و پرورش کرم، می‌توان الیاف بدست آمده از آن ها را به تنهایی یا در ترکیب با دیگر الیاف استفاده کرد.
پارچه شانتون ابریمشی ویژگی های مشترکی با سایر پارچه های ابریشمی دارد. از جمله این ویژگی ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نرم و لطیف بودن
- چروک نشدن
- سبک و لخت بودن
- نخ ابریشمی از محکم ترین نخ ها به شمار می‌رود.
- بادوام
- عدم سُر خوردن برخلاف پارچه های تولید شده از الیاف مصنوعی
- عدم جذب رطوبت به خود
- بازتاب نور و خلق ظاهری درخشان و زیبا
پارچۀ شانتون پنبه ای
شانتون پنبه‌ای از دیگر انواع پارچه شانتون محسوب می‌شود. همانطور که از نامش نیز مشخص است در تولید این پارچه به جای الیاف ابریشمی از الیاف پنبه‌ای استفاده می‌شود. از این نوع شانتون برای دوختنِ پیراهن، شومیز و شلوار استفاده می‌شود. پنبه، به طور گسترده در آمریکا، چین و هند، در شرایط گرم و خشک، تولید می‌شود. شانتون پنبه‌ای با توجه به الیافی که دارد دارای ویژگی های مختص به خودش نیز می‌باشد. در ادامه، برخی از آن ها را برخواهیم شمرد:
- هوا را به خوبی از خود عبور می دهد.
- بسیار نرم و لطیف
- خیلی زود خشک می شود.
- بسیار با دوام
- این پارچه زیست فروپاش است و به طبیعت آسیب نمی‌رساند.
- دارای شست و شو بسیار آسان
- خیلی زود خشک می‌شود.
سایر ویژگی های پارچه شانتون
پارچۀ شانتون گزینۀ بسیار مناسبی برای فصول گرم سال محسوب می‌شود. این پارچه همانطور که اشاره شد انواع مختلفی دارد و به همین ترتیب، کاربردهای متفاوتی نیز دارد. این کاربرد براساس نوع الیافی که در پارچه بکار گرفته شده، متنوع و متفاوت است. از شانتون های ضخیم برای دوختن مانتو، کت مردانه، شلوار و لوازم منزل استفاده می‌شود. اما شانتون ظریف و نازک انتخاب مناسبی برای دوختن لباس مجلسی زنانه و حتی لباس عروس است.
شانتون برای طراحی لباس انتخاب بسیار مناسبی است. چراکه از نظر رنگ پذیری، این پارچه به راحتی به خود رنگ می‌گیرد. به همین دلیل می‌توان آنرا در طرح و رنگ های متنوع در بازار پیدا کرد. همچنین مب‌توان پارچه شانتون ساده خریداری کرد و براساس طرح و سلیقه مورد نظرتان، طرح های مختلف روی آن چاپ کنید. البته در صورتی که می‌خواهید طرحی روی شانتون چاپ کنید، باید در هنگام اتو کشیدن و شست و شوی آن بیشتر دقت نمایید. مثلاً هنگام شست و شو، آن را به پشت برگردانید، آن را با آب داغ نشویید و همچنین، اتو را به طور مستقیم روی آن قرار ندهید.
این پارچه آب نمی‌رود اما با اینحال برای احتیاط بیشتر بهتر است پیش از شروع به دوختن پارچه آن را بشویید. سپس اجازه دهید خشک شود، آن را اتو بزنید و در نهایت، آن را بدوزید. نوع ابریشمی پارچه شانتون را در ماشین لباسشویی نیندازید. به طور کلی الیاف ابریشمی حساس هستند و ممکن است فرم و زیبایی‌شان را از دست بدهند. به طور کلی، بهتر است شست و شوی شانتون را به خشک شویی بسپارید. شانتون مقاومت چندانی در برابر تابش نور خورشید ندارد و رفته رفته پوسیده می‌شود. از این رو، بهتر است آن را برای خشک شدن در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار ندهید.
