هود لنز یا آفتابگیر یکی از تجهیزات بسیار کاربردی دوربین عکاسی می‌شود. این وسیله یک قطعه‌ی پلاستیکی یا فلزی به شکل درپوش است که به جلوی لنزهای دوربین متصل شده و باعث تاثیر چشمگیری در کیفیت عکس می‌شود. درواقع این وسیله از منحرف شدن نوری که در صحنه می‌تابد، جلوگیری می‌کند و همچنین باعث می‌شود لنز از از آسیب دیدگی های احتمالی در امان باشد.
اگر دقت نیز کرده باشید اکثر عکاسان مجرب از این نوع تجهیزات نوری در هنگام عکسبرداری خود استفاده می‌کنند که البته ظاهر حرفه‌ای‌تری را به آنها می‌بخشد. در ادامه به دلایل استفاده از این آفتابگیر و انواع آن می‌پردازیم.
انواع هود لنز
هود لنز دوربین عکاسی در دو نوع درپوش های گرد و درپوش های لاله‌ای هستند. درپوش های لاله‌ای به نام های درپوش های گل یا گلبرگ نیز شناخته می‌شود. ظاهر این درپوش ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مانع تمام نور محیط شوند.
باتوجه به آنکه سنسورهای دوربین مستطیلی هستند، طرح درپوش گلبرگ می‌تواند یک انتخاب عالی باشد. زیرا فضای کافی را برای چهار گوشه یک عکس بوجود می‌آورد؛ درصورتی که درپوش گرد این چنین نیست.
علاوه بر آن ساختار چفت شدن درپوش های لاله‌ای به نحوی هستند که شما را وادار می‌کند که درپوش را به درستی قرار دهید. اگر چرخش درپوش به نادرستی صورت گیرد، امکان دارد که بخشی از درپوش در عکس دیده شود.
درپوش های گرد طراحی ساده‌تری نسبت به مدل گلبرگی داشته و کارایی‌شان نیز زیاد نیست. البته نمی‌توان گفت این درپوش ها عملکرد خوبی ندارد. بسیاری از لنزهای تلفوتو از طرح های گرد استفاده می کنند و عملکرد خوبی دارند.
لازم به ذکر است که هر لنزی، مدل درپوش متناسب با خود را دارد که برای تهیه آن باید دقت کنید. در غیر این صورت قسمتی از درپوش با هر بار زوم به بیرون، در عکس دیده می‌شود.
دلایل استفاده از هود لنز
هود لنز یا آفتابگیرها بخاطر ویژگی و عملکرد خاصی که دارند باعث جلوگیری از بوجود آمدن فلر نوری، تضاد بیشتر رنگ ها و همچنین محافظت از لنزها می‌شوند. البته تمام لنزهای موجود در بازار، مانند لنزهای 18-55mm از برند Nikon و Canon، دارای این درپوش نیستند. اما نمونه های مخصوص لنز نیز وجود دارند که البته معمولاً قیمت بالایی دارند.
اگر نمی‌خواهید هزینه‌ی زیادی برای این منظور صرف کنید میتوانید از درپوش های ارزان تر نیز استفاده کنید. حتی برخی از عکاسان بواسطه کاغذ برای خودشان آفتابگیر می‌سازند. اما نمی‌توان انتظار داشت که مانند نمونه های موجود در بازار کار کند.
نحوه عملکرد این وسیله تجهیزی دوربین عکاسی به شرح زیر است:
1. کاهش نور
هدف اصلی از استفاده هود لنز، کاهش شراره نور لنزها یا lens flare است. لنز فلر زمانی رخ می‌دهد که پرتوهای نور به قسمت جلویی دوربین برخورد کند و از قسمت های مختلف آن مانند لنز، دیافراگم، سنسور بازتاب شود. البته lens flare می‌تواند ظاهری جذاب و خلاقانه‌ای به تصویرتان ببخشد اما در بعضی مواقع نیز باعث کاهش کیفیت تصویر و بجود آمدن اشیاء ناخواسته در عکس می‌شود.
باتوجه به آنکه منبع نور شما در کجا قرار داشته باشد، فلرهای متفاوتی می‌توانند ایجاد شوند. حتی گاهی اوقات در شرایطی که منبع نور خارج از عکس است، شراره نور لنزها دیده می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد که در برخی موارد در حین عکسبرداری، این افکت ها دیده نمی‌شوند اما زمانی که عکس را روی کامپیوتر باز می‌کنید تازه متوجه نورهای پشت صحنه خواهید شد.
این حالت در هنگامی رخ می‌دهد که در هنگامی عکاسی از فیلتر بی‌کیفیتی استفاده کنید یا لنزهایتان پوشش ضد نور پیشرفته‌ای نداشته باشند. بعضی از لنزهای عکاسی زمانی که به طور مداوم در برابر شراره های نوری قرار بگیرند، آسیب می‌بینند؛ بواسطه هودلنز می‌توان آنها را در شرایطی که منبع نور خارج از قاب باشد، از این آسیب مصون کرد و از بوجود آمدن فلرها جلوگیری کرد.
برای اطلاعات بیشتر درباره فلرها میتوانید به مطلب شراره نوری لنز در عکاسی و فیلم برداری مراجعه کنید.
2. افزایش تضاد رنگ
زمانی که از بوجود آمدن شراره های نوری در لنز جلوگیری شود، رنگ تصویر تغییر کرده و تضاد قابل توجهی در میان اجزای عکس ایجاد می‌شود. اگر بتوانید به درستی از هود لنز یا آفتابگیر ها در دوربین های عکاسی خود استفاده کنید، هرگز به کیفیت عکس آسیب وارد نخواهد شد؛ حتی در زمانی که در تابش مستقیم نور خورشید نباشید.
به طور کلی وجود هرگونه منبع منحرفی از نور بر روی المنت ها می‌تواند تضاد رنگ را کاهش دهد. حتی اگر در انتخاب لنز دوربین خود بیشتر دقت کنید میتوانید این تفاوت های میان رنگ اجزای داخل عکس ها را نیز بیشتر کنید. نبودن آفتابگیر خصوصاً برای لنزهایی که کیفیت پوشش خوبی ندارند، یک مشکل بزرگ است.
3. مراقبت از لنزها
علاوه بر افزایش کیفیت رنگ ها و سوژه های موجود در عکس، لنز هود باعث محافظت از لنز دوربین عکاسی نیز می‌شود. از این طریق لنز در برابر ضربات، خراشیدگی، اثر انگشت و عوامل این چنینی تا حد زیادی در امان خواهد ماند. البته برخی افراد برای رفع این مشکل از فیلترهای UV، از برندهای با کیفیت، استفاده می‌کنند.
همچنین این آفتابگیر ها، آلودگی ها و موانع هنگام عکسبرداری از لنز دور کرده و برای عکاسی در هنگام باران و برف عالی هستند. اگر قصد دارید در آب و هوای نامساعد عکس بگیرید، هیچ وقت بدون لنز هود خانه را ترک نکنید.
نگهداری و حمل و نقل آفتابگیر
در مواقعی که در سفر یا حمل و نقل هستید، هود لنز ها باید در کوچکترین فضای ممکن نگهداری شوند. این درپوش ها وزن زیادی ندارند اما بسیار جاگیر هستند. یکی از بهترین ترفندها برای حمل آنها این است که لنزهودها را برداشته و بر روی هم بچینید. البته این ترفند برای تمامی لنزها امکان پذیر نبوده و برای بعضی کارآمد است.
ترفند دیگر این است که درپوش را روی لنزها برگردانید. بجز لنزهای واید، تقریبا تمام درپوش های هودلنز موجود در بازار را می‌توان بر روی لنز برگرداند تا از این طریق حمل و نقل آسانی داشت.
